Rozpoczęcie jednoosobowej działalności gospodarczej to ekscytujący krok ku niezależności zawodowej. Jednak poza wolnością i elastycznością pojawiają się także obowiązki – przede wszystkim prawne. Przedsiębiorcy muszą znać przepisy dotyczące podatków, umów, ochrony danych osobowych, a często także prawa pracy czy prawa konsumenckiego. Nie każdego stać jednak na płatne porady prawne, szczególnie na początku działalności. Z pomocą przychodzi państwowy system nieodpłatnej pomocy prawnej.
Na czym polega nieodpłatna pomoc prawna?
Nieodpłatna pomoc prawna to ogólnopolski program, którego celem jest zapewnienie wszystkim obywatelom – niezależnie od ich sytuacji finansowej – dostępu do podstawowych usług prawnych. Z punktu widzenia przedsiębiorcy może to oznaczać np. konsultację przed podpisaniem ważnej umowy, wyjaśnienie przepisów związanych z obowiązkami wobec urzędów, czy też pomoc w rozwiązaniu sporu z klientem.
Pomoc prawna udzielana jest przez wykwalifikowanych prawników – adwokatów lub radców prawnych – którzy na podstawie umów z samorządami udzielają porad w specjalnych punktach zlokalizowanych na terenie całego kraju.
Kto może skorzystać z pomocy prawnej jako przedsiębiorca?
Z nieodpłatnej pomocy prawnej może skorzystać osoba prowadząca jednoosobową działalność gospodarczą, o ile spełni dwa warunki:
- Nie zatrudniała pracowników przez ostatni rok – dotyczy to także umów zlecenia czy o dzieło, nie tylko umów o pracę
- Nie jest w stanie ponieść kosztów odpłatnej pomocy prawnej – przedsiębiorca składa stosowne oświadczenie przy umawianiu wizyty
To oznacza, że program został zaprojektowany z myślą o osobach działających samodzielnie, które dopiero rozwijają swój biznes i nie mają jeszcze środków na opłacenie kancelarii prawnej.
Jakie sprawy można skonsultować?
Nieodpłatna pomoc prawna nie zastępuje pełnej obsługi prawnej, ale pozwala rozwiązać wiele istotnych problemów. Przykłady tematów, które można poruszyć podczas wizyty:
- Wybór formy opodatkowania – omówienie różnic między ryczałtem, skalą podatkową i podatkiem liniowym
- Umowy cywilnoprawne – sprawdzenie i konsultacja zapisów w umowach z klientami lub kontrahentami
- Prawo konsumenckie – jakie obowiązki ma przedsiębiorca wobec konsumentów (np. prawo odstąpienia od umowy, reklamacje)
- Sprawy podatkowe i ZUS – pomoc w interpretacji przepisów i obowiązków wobec urzędów
- RODO i przetwarzanie danych – podstawowe wytyczne dla firm obsługujących dane klientów
- Problemy windykacyjne – jak legalnie odzyskać zaległe należności
- Prawo lokalowe – zapisy w umowie najmu lokalu użytkowego lub coworkingu
Niektóre punkty oferują również nieodpłatne poradnictwo obywatelskie, które może obejmować doradztwo w zakresie upadłości konsumenckiej, zadłużeń, świadczeń społecznych czy ubezpieczeń – tematy również istotne dla osób prowadzących JDG.
Jak i gdzie skorzystać z pomocy prawnej?
Aby skorzystać z nieodpłatnej pomocy prawnej, należy umówić się na wizytę. W większości przypadków rejestracja odbywa się telefonicznie lub przez specjalny formularz online dostępny na stronie Ministerstwa Sprawiedliwości.
W dniu wizyty trzeba:
- Okazać dokument tożsamości
- Złożyć oświadczenie o niemożności poniesienia kosztów odpłatnej pomocy prawnej
- Dla JDG – zadeklarować, że przez ostatni rok nie zatrudniało się pracowników
Warto zabrać ze sobą kopie dokumentów związanych ze sprawą (umowy, wezwania, pisma z urzędów), aby prawnik mógł udzielić jak najbardziej trafnej porady.
Nieodpłatna mediacja – alternatywa dla sądu
W ramach systemu można skorzystać również z nieodpłatnej mediacji. To opcja dla osób, które chcą rozwiązać spór polubownie – np. z klientem, wynajmującym lokal czy kontrahentem.
Mediacja pozwala zaoszczędzić czas, pieniądze i stres związany z postępowaniem sądowym. Z pomocą mediatora strony mogą dojść do ugody, która ma taką samą moc jak wyrok sądu, jeśli zostanie zatwierdzona przez sąd.
Korzyści dla przedsiębiorcy
Skorzystanie z nieodpłatnej pomocy prawnej to nie tylko rozwiązanie problemu, ale także:
- Większa świadomość prawna – przedsiębiorca zyskuje pewność, że działa zgodnie z przepisami
- Bezpieczeństwo działalności – unika się błędów, które mogą skutkować karami finansowymi
- Większa samodzielność – znajomość przepisów pozwala lepiej zarządzać firmą
- Oszczędność – darmowa pomoc to realna wartość, która może sięgać kilkuset złotych za jedną konsultację
Dla wielu początkujących firm to właśnie możliwość skonsultowania się z prawnikiem pozwala ruszyć z miejsca i podejmować decyzje biznesowe z większym spokojem.
Nieodpłatna pomoc prawna to dostępne i skuteczne narzędzie wsparcia dla mikroprzedsiębiorców. Jeżeli prowadzisz jednoosobową działalność i nie zatrudniasz pracowników, możesz skorzystać z darmowej porady prawnika w sprawach związanych z funkcjonowaniem Twojej firmy. Warto z tej możliwości korzystać nie tylko w sytuacjach kryzysowych, ale także profilaktycznie – by zadbać o prawidłowy rozwój biznesu. Zdobądź wiedzę, która pozwoli Ci podejmować świadome i bezpieczne decyzje w Twojej działalności.
