Osoby prowadzące jednoosobową działalność gospodarczą, a także pracownicy zatrudnieni na umowie o pracę, mogą korzystać ze świadczeń chorobowych w razie niezdolności do pracy. W polskim systemie ubezpieczeń społecznych funkcjonują dwa istotne okresy, o których często mówi się w kontekście wynagrodzenia za czas choroby: 33 dni oraz 14 dni. Te liczby nie są przypadkowe – wynikają z przepisów Kodeksu pracy i ustawy o świadczeniach pieniężnych z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa. Jak więc prawidłowo liczyć te dni?
33 dni – dla kogo i co oznaczają?
Dla większości pracowników zatrudnionych na podstawie umowy o pracę, w przypadku niezdolności do pracy z powodu choroby, przez pierwsze 33 dni w roku kalendarzowym wynagrodzenie wypłaca pracodawca. Po tym czasie świadczenia wypłaca już ZUS w formie zasiłku chorobowego.
Wyjątkiem są osoby po 50. roku życia – w ich przypadku pracodawca wypłaca wynagrodzenie tylko przez 14 dni, a od 15. dnia płatnikiem staje się ZUS.
Jak liczyć 33 dni zwolnienia lekarskiego?
- Liczy się dni kalendarzowe – nie dni robocze
- Liczy się tylko dni niezdolności do pracy – kolejne okresy L4 są sumowane, jeśli nie ma między nimi przerwy powyżej 60 dni
- Każdy rok kalendarzowy liczony jest oddzielnie – 33 lub 14 dni przysługują ponownie od 1 stycznia każdego roku
14 dni zwolnienia lekarskiego – co się zmienia po ukończeniu 50 lat?
Osoby, które ukończyły 50 lat w danym roku kalendarzowym, już od następnego roku są objęte krótszym okresem wypłaty wynagrodzenia chorobowego przez pracodawcę – tylko 14 dni. Po tym czasie, czyli od 15. dnia zwolnienia lekarskiego, zasiłek wypłaca ZUS.
Oznacza to, że dla osób 50+, szybciej rozpoczyna się okres świadczeń wypłacanych przez Zakład Ubezpieczeń Społecznych. Taka zmiana może mieć znaczenie np. w kontekście kosztów ponoszonych przez pracodawcę lub planowania budżetu przez osoby samozatrudnione zatrudniające pracowników.
Liczenie dni zwolnienia lekarskiego – jak to wygląda w praktyce?
Przykład 1 – osoba w wieku 35 lat:
- Od 1 stycznia do 10 stycznia – L4 (10 dni)
- Od 1 marca do 15 marca – L4 (15 dni)
- Od 1 lipca do 10 lipca – L4 (10 dni)
Łącznie: 10 + 15 + 10 = 35 dni niezdolności do pracy. Oznacza to, że:
- za pierwsze 33 dni wypłaca wynagrodzenie pracodawca
- za kolejne 2 dni płaci ZUS w formie zasiłku
Przykład 2 – osoba w wieku 52 lat:
- Od 1 lutego do 20 lutego – L4 (20 dni)
W tym przypadku:
- 14 dni opłaca pracodawca
- 6 dni płaci ZUS
Czy dni zwolnienia są liczone osobno dla różnych pracodawców?
Tak, jeżeli pracownik ma więcej niż jednego pracodawcę, to limity 33 lub 14 dni liczy się oddzielnie dla każdego stosunku pracy. Każdy z pracodawców wypłaca wynagrodzenie za czas choroby do osiągnięcia tego limitu.
Co w przypadku osób prowadzących działalność gospodarczą?
Osoba samozatrudniona, która opłaca dobrowolne ubezpieczenie chorobowe, od razu otrzymuje zasiłek chorobowy z ZUS – nie ma tu okresu wypłacanego przez „pracodawcę”, bo przedsiębiorca sam opłaca składki. Jednak prawo do zasiłku powstaje po 90 dniach nieprzerwanego ubezpieczenia chorobowego.
- 33 dni – okres wypłaty wynagrodzenia chorobowego przez pracodawcę dla osób poniżej 50 lat
- 14 dni – skrócony okres dla pracowników powyżej 50 roku życia
- Po przekroczeniu tych limitów – świadczenia wypłaca ZUS
- Dni są liczone kalendarzowo, a nie roboczo
- Nowy rok = nowy limit – liczony od 1 stycznia
Właściwe zrozumienie zasad liczenia dni zwolnienia lekarskiego pomaga lepiej planować zarówno koszty prowadzenia firmy, jak i zabezpieczenie pracowników czy siebie samego przed nieprzewidzianymi sytuacjami zdrowotnymi.
